Жариялау этикасы
Журналдың редакциялық этикасы-бұл мақалаларды қарау және жариялау процесінде авторлардың, редакторлардың және рецензенттердің қарым-қатынасы туралы ережелер жиынтығы.
Редакторлардың этикалық қағидаттары мен міндеттемелері
- Ғылыми журналдың бас редакторы мен техникалық хатшысы редакциялық алқамен, халықаралық Сараптамалық кеңеспен және журнал редакциясымен ынтымақтастыққа сүйене отырып, жариялау туралы шешім қабылдау үшін дербес жауапты болады. Қарастырылып отырған жұмыстың ғылыми мазмұны және оның ғылыми маңыздылығы әрқашан жариялау шешімінің негізінде болуы керек. Редактор жала жабу, авторлық құқық, заңдылық және плагиатқа қатысты өзекті заң талаптарымен шектеліп, журналдың редакциялық алқасының саясатын басшылыққа ала алады.
- Бас редактор мен техникалық хатшы авторлардың нәсіліне, жынысына, жыныстық бағдарына, діни көзқарастарына, шығу тегіне, азаматтығына немесе саяси қалауына қарамастан қолжазбалардың зияткерлік мазмұнын бағалауы керек.
- Бас редактор, техникалық хатшы және редакциялық алқа қабылданған қолжазба туралы ақпаратты авторларды, рецензенттерді және басқа да консультанттарды қоспағанда, үшінші тұлғаларға қажетсіз ашуға міндетті емес.
- Авторлармен, компаниялармен және қолжазбамен байланысты басқа да ұйымдармен бәсекелестік, бірлескен және басқа да өзара іс-қимылдар мен қатынастар салдарынан мүдделер қақтығысы болған жағдайда редакторлар қолжазбаларды қараудан бас тартуға тиіс.
- Бас редактор баспагермен бірге қарастырылған қолжазбаларға немесе жарияланған материалдарға қатысты этикалық шағымдар туындаған жағдайда тиісті жауап береді.
Авторлардың этикасы
- Авторлар келтірілген фактілерді, дәйексөздерді, экономикалық-статистикалық деректерді, фамилияларды, атауларды, ұйымдардың атауларын және өзге де мәліметтерді іріктеу мен дұрыстығына толық жауапты болады. Авторлар ұсынылған жұмыстың түпнұсқасына жауап береді. Плагиат, авторлар құрамын бұрмалау, өз мақалаларына рецензиялауды өз бетінше дайындау, дәйексөздерге қатысты теріс іс - қимылдар жасауға жол берілмейді. Плагиат - бұл авторға сілтеме жасамай, басқа біреудің кез-келген мәтінін келтіру, сондай-ақ идеяларды (зерттеу нәтижелерін) парафразалау.
- Мақаланы жариялауға дайындау процесіне қатысу, редакциялық кеңестің тілектері мен ескертулеріне уақтылы және дұрыс жауап беру және жариялау үшін қажетті ақпаратты ұсыну.
- Редактордың өтініші бойынша авторлар мақалада сипатталған зерттеулердің дұрыстығын растайтын қосымша ақпарат жіберуі керек.
- Жұмыста даусыз қателер анықталған жағдайда авторға қысқа мерзімде тиісті түзетулер енгізуге немесе қателерді түзетуге мүмкіндік беріледі.
- Журналда басып шығару үшін өз жұмыстарын ұсынатын авторлар олардың жариялануы қолданыстағы авторлық құқықтардың ешқайсысын бұзбайтынын растайды.
Рецензенттердің этикасы
- Рецензиялау процесінде барлық рецензенттер жалпыға ортақ принциптер мен стандарттарды ұстануы керек.
- Рецензент ретінде журналдың редакциялық кеңесінің құрамына кірмейтін және жарияланымның ғылыми және авторлық этика талаптарына сәйкестігі туралы шешім шығаратын, ғылымның рецензияланатын саласында (тақырыбы, мәселесі, проблемасы) кәсіби құзыреттіліктің жеткілікті деңгейі бар тәуелсіз ғалым ғана бола алады.
- Рецензиялау үшін ұсынылған қолжазба құпия құжат болып табылады және авторлық құқық туралы Заңға сәйкес келеді, осыған байланысты рецензенттер оны үшінші тұлғалармен немесе жеке мақсаттарда талқылау үшін пайдалана алмайды.